Bioscoop

Melkweg Cinema

Algemeen
De Melkweg is één van de bekendste poppodia van Nederland en daarbuiten. Het bijzondere aan de Melkweg is de programmering. Vijf kunstdisciplines worden onder één dak verenigd: muziek, dans/theater, film, fotografie en mediakunst, waarvoor in vijf zalen en enkele kleine ruimtes concerten, dance-events, theater- en dansvoorstellingen, filmvoorstellingen, mediakunstpresentaties en foto-exposities worden georganiseerd.

De Melkweg is een non-profit organisatie, die al sinds 1970 bestaat. In dat jaar vond een Nederlandse theatergroep een verlaten melkfabriek in het centrum van Amsterdam. Met hard werken, idealen en 25.000 gulden toverde de groep de fabriek om tot een ontmoetingscentrum, in eerste instantie alleen voor de zomer. In de jaren zeventig groeide de Melkweg uit tot een begrip en ontwikkelde zich daarbij steeds meer inhoudelijk, ruimte biedend aan experimenten op het gebied van muziek, theater, dans en film. Op de benedenverdieping van het gebouw bevinden zich nu The Max (capaciteit 1.500) en de Oude Zaal (capaciteit 700) die vooral voor concerten en evenementen gebruikt worden. Verder zijn aan de Marnixstraat, aan de achterkant van het gebouw, de Fotogalerie en het Café-Restaurant gelegen. Op de tussenverdieping bevindt zich een multifunctionele mediaroom. Op de bovenverdieping bevinden zich de Cinema (90 stoelen), de Theaterzaal (112 stoelen) en de Tearoom.

Een zomerproject in een oude melkfabriek
In 1970 vond een Nederlandse theatergroep op zoek naar een locatie voor een voorstelling een verlaten melkfabriek in het centrum van Amsterdam. De enthousiaste leden van de groep wilden geldgebrek niet de reden laten zijn om van het gebouw af te zien. Met hard werken, idealen en 25.000 gulden toverden zij de fabriek om in een ontmoetingscentrum, alleen voor de zomer, zodat in het najaar de geplade voorstelling gespeeld kon worden. Het project werd Melkweg genoemd, met een knipoog naar het ´cosmiese´ tijdsbeeld. Daarbij was de melk immers weg.

Amsterdam was in die tijd het San Francisco van Europa geworden. De Melkweg werd al snel een plek voor jonge reizigers uit de hele wereld op zoek naar rock muziek, licht shows, hash en love and peace. Binnen enkele weken werd de voormalige fabriek een favoriete hang-out. De sfeer van de inspirerende jaren zestig kwam nu pas echt op gang en dit had een grote aantrekkingskracht op toeristen, Amsterdammers en artiesten. De bezoekers konden ook genieten van de cinema, boekwinkel, restaurant, bar, tea-room en een pannenkoekenhuis. En konden onder het rustgevende geklater van een fontein zelf creatief zijn met verf op een rol krantenpapier, die langzaam eindeloos verder uitgerold werd over een meterslange tafel.

In de winter van dat jaar werd besloten het succesvolle project een vervolg te geven. In 1971 opende de tweede versie van de Melkweg haar deuren, met zelfs nog meer succes. Theaterproducties en video werden toegevoegd aan de programmering van muziek, lichtshows en film. Echter de schaduwkant van het succes liet zich zien: er waren problemen met de brandweer, met hash dealers en met lastige bezoekers. De zomer bleek te kort om nieuwe ideeën te ontwikkelen en bood te weinig mogelijkheden voor verandering. Zo werd na die tweede zomer het idee geboren om van de Melkweg een permanent cultureel centrum te maken.

De Melkweg in de seventies
Alhoewel de Melkweg perfect gelegen was en ruimtelijk was opgezet, was er gebrek aan van alles: geld, elektriciteit, verwarming en water. De gemeente verwierp een verzoek om financiële hulp om van de Melkweg een permanent centrum te maken, maar er werd wel een donatie gedaan voor een volgend eenmalig project. Het geld kwam uiteindelijk pas in juli 1972. Toen de Melkweg heropende in het najaar, was het er nog steeds koud en waren slechts twee ruimtes in gebruik. De verandering van melkfabriek naar cultureel centrum werd een continu proces. Als er wat geld uit te geven viel, werd er weer een noodzakelijke verandering doorgevoerd. Ook de gemeente gaf uiteindelijk het Multi Media Centrum Melkweg groen licht.

Vanaf 1973 ontving de Melkweg jaarlijks subsidies van zowel het Ministerie van Cultuur als de Gemeente Amsterdam, alhoewel 90 procent van de inkomsten, die nodig waren voor apparatuur, verf, riolering en bedrading, uit de entreegelden kwam. In de jaren zeventig vonden gemiddeld jaarlijks 175.000 bezoekers hun weg naar de Melkweg met een piek in 1980 met 275.000. Een deel van deze bezoekers kwam voor een bepaald programma, maar het grootste deel bezocht de Melkweg zonder precies te weten wat er speelde die avond. Na het betalen van een toegangsprijs kon je immers naar elke ruimte gaan en deelnemen aan alle activiteiten. De Melkweg ontwikkelde zich steeds meer inhoudelijk en gaf ruimte aan experimenten op het gebied van muziek, theater, dans en film. Sinds 1977 werden veel festivals en evenementen georganiseerd, waarvan sommige legendarisch zijn geworden, zoals het Internationaal Vrouwen Festival, het One World Poetry Festival en het Festival of Fools.

Groot worden in de tachtiger jaren
In de vroege tachtiger jaren werd de Melkweg slachtoffer van haar eigen succes. De verhouding tussen publiek dat kwam voor een bepaald concert of voorstelling en zij die kwamen om te chillen was zoek. Dit zorgde voor een passief publiek. Amsterdam als cosmisch centrum van de wereld verloor haar onschuld. Rond 1981 werd duidelijk dat de Melkweg haar koers moest wijzigen en het hippie imago moest afschudden. In 1983 maakten Perzische tapijten daarom plaats voor schone, strakke witte muren, hash toeristen konden hun coffeeshops ergens anders in de stad wel vinden en het café-restaurant werd opnieuw aangekleed in Memphis-stijl. Maar nog belangrijker: de toegangsprijs was geen eenheidsprijs meer. Een variabele toegangsprijs bood mogelijkheden voor een grotere diversiteit in de programmering. Vijf disciplines werden getoond in zeven verschillende ruimtes; muziek, theater / dans, beeldende kunst, film en video. In 1984 werd de galerie geopend. Als erkenning van haar culturele belang classificeerde de Gemeente Amsterdam de Melkweg in 1987 als een kunstinstelling in plaats van als een jongerencentrum. Gedurende de eighties werd de Melkweg een broeiplaats voor nieuwe bands, stijlen en muzikale genres. Veel later gaven populaire bands hier hun eerste Nederlandse of Europese show, waaronder The Cure, U2, Simple Minds, Pearl Jam en Nirvana.

In 1982 was de Melkweg de eerste club om een populaire Afrikaanse band te boeken in Nederland. Niet-westerse muziek, speciaal vanuit Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, waaronder reggae werd een belangrijk onderdeel van de muziekprogrammering en leidde in 1983 tot de start van het jaarlijks terugkerende Africa Roots, later World Roots en tegenwoordig het Amsterdam Roots Festival.

In het theater werden, naast Nederlandse gezelschappen, ook buitenlandse groepen geprogrammeerd. Hier kregen deze gezelschappen de mogelijkheid om te experimenteren en nieuwe vormen te ontwikkelen.

Financiële tegenvallers, veroorzaakt door de recessie haverwege de jaren tachtig, dwongen bestuur en directie om maatregelen te nemen. Er werd besloten om de programmering anders aan te pakken en te bezuinigen op personeelskosten. Dit zorgde voor spanning binnen de organisatie en resulteerde zelfs in een weeklange bezetting van de Melkweg door medewerkers in oktober 1987.

De jaren negentig: The Max
Sinds de vroege jaren tachtig functioneerde elke kunstdiscipline onafhankelijk van elkaar binnen de gehele programmering, gebaseerd op de artistieke inzichten, keuzes en mogelijkheden van de programmeur. Er was een toenemende publieke interesse in theater en dans en de fototentoonstellingen in de galerie kregen steeds meer aandacht, ook van de media. Tijdens special events vulden de verschillende onderdelen elkaar aan, zoals tijdens het jaarlijkse World Roots Festival (tegenwoordig Amsterdam Roots Festival), waarbinnen verschillende disciplines hun eigen programmering presenteerden binnen hetzelfde thema.

In het begin van de jaren negentig bleef het aantal bezoekers stabiel met een gemiddelde van 160.000 per jaar. De samenstelling van het publiek varieerde sterk vanwege de variëteit in de programmering. Trendsetters vonden hun weg naar de Melkweg tijdens de Europese opkomst van de electronische dance muziek. Waar het de Melkweg aan ontbrak was een grote concertzaal met een capaciteit van 1000 bezoekers. Sinds 1986 wachtte een ruimte op de begane grond, die in gebruik was als opslag voor het Nationale Ballet, op renovatie. In juli 1993 besloot de gemeente 1,5 miljoen gulden bij te dragen aan de kosten van totaal 5 miljoen. In 1995 was de rest van het geld uit verschillende potjes verzameld en eind oktober van dat jaar werd de nieuwe zaal The Max geopend, genoemd naar een drankje van haar belangrijkste sponsor: Pepsi.

Zo werd 1996 het eerste jaar van de nieuwe Melkweg. Programma’s, organisatie en publieksbereik veranderden drastisch. Het aantal concerten en dance-events verdubbelde. Grotere bands zijn nu, na de opening van The Max, vaker in de Melkweg te zien. Extra toegevoegde waarde gaf de mogelijkheid om in de twee concertzalen tegelijkertijd te programmeren, waardoor het publiek vaak de kans kreeg om ook even bij het andere concert te gaan kijken. Eind jaren negentig is het jaarlijkse bezoekersaantal boven de 300.000 gekomen.

De nieuwe eeuw
Waar eind jaren ’90 een lichte vermindering in het aantal concerten zichtbaar was, trok dit in het eerste decennium van de nieuwe eeuw al snel weer aan en werd de bespeling van de Melkweg zalen intensiever dan ooit tevoren.

In 1999 en 2000 werden zowel de theater- als de cinemazaal gerenoveerd. In de cinema werden de technische faciliteiten verbeterd, er kwamen nieuwe stoelen en een verbeterde geluidsisolatie. Het vloeroppervlak van het Melkweg Theater werd vergroot en de bezoekerscapaciteit opgehoogd naar 140 en de trap en entree naar de bovenverdieping van de Melkweg werd verplaatst naar de ingang van het gebouw. Dit alles gaf een grote impuls aan de programmering van beide disciplines.

In 2005 wordt begonnen aan het grote bouwproject waarbij de Rabozaal wordt gerealiseerd – voor meer informatie zie onder kopje ‘Rabozaal’. Onderdeel van het bouwproject was ook de vergroting van de grootste concertzaal van de Melkweg, The Max, in het voorjaar van 2007. Doordat de zaal met tien meter verlengd wordt, stijgt de bezoekerscapaciteit van 1000 naar 1500 bezoekers. Dit maakt het mogelijk om een podium te bieden aan een nieuwe categorie artiesten, die voorheen buiten het bereik van de Melkweg lagen. Ook ontstaat er een betere verhouding tussen The Max en de Oude Zaal, die een capaciteit van 700 bezoekers heeft. Naast de vergroting betekent de verbouwing voor The Max ook een grote stap vooruit wat betreft technische mogelijkheden.

Gedurende het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw groeit het aantal programma’s en bezoekers in de Melkweg gestaag en in 2008, het eerste volledige jaar met de nieuwe Max, wordt voor het eerst de grens van 400.000 bezoekers overschreden.

bron: ´Suiker, melk en popmuziek´ van C.Th. Bakker

 

Bezoekadres

Lijnbaansgracht 234a
1017 PH  Amsterdam (Noord-Holland)

Contactinformatie

  +31205318181
  09003001250
  +31205318118
w: http://www.melkweg.nl/

Details

zalen: 1
kaartjes: € 6,- (zonder korting)
sneak: geen
airco: onbekend
lift: onbekend
bijzonderheden:   

Openingstijden

De openingstijden zijn niet per dag van de week gespecificeerd. Neem zo nodig contact op met de bioscoop omtrent de openingstijden.