Recensie

 Quotes (1)

 

 IMDb.com

Gattaca (1997)

There Is No Gene For The Human Spirit.

Stel je voor: je bent geboren met een erfelijke afwijking aan, laten we zeggen, je botten. Ze breken wat sneller dan die van de gemiddelde Jan. Het is dan niet verbazingwekkend dat de verzekeringsmaatschappij dan moeite heeft om jou benen te verzekeren voor bijvoorbeeld wintersport. Want de kans dat je ze breekt en dat je de verzekeringsmaatschappij klauwen vol met geld gaat kosten, is een aantal keer hoger dan de gemiddelde verzekerde.

Dit is geen science-fiction, maar al sinds geruime tijd werkelijkheid. Gattaca (1997) is wel science-fiction, maar in vergelijking met bovenstaande is de term science-fiction misschien wel een iets te fantasierijke bestempeling. Gattaca is namelijk meer werkelijkheid dan de film op het eerste gezicht lijkt, ook al speelt deze zich in de toekomst af. In deze toekomst is het normaal dat wanneer een man en een vrouw een kind willen, hun beste zaad- en eicellen worden geselecteerd voor bevruchting. Zo heb je je genen in ieder geval mee, en kan er fysiek weinig met je mis zijn.

De film vertelt over Vincent Freeman (Ethan Hawke) een van de weinige mensen wie natuurlijk verwekt is, met de dobbelsteen van Moeder Natuur. Genetisch imperfect. Hij wordt uitgesloten van diverse medische verzekeringen, omdat het risico dat zijn lijf rammelt, te groot is. Zijn droom om ooit een ruimtevlucht te maken, is hierdoor niet mogelijk. Mede hierdoor wordt hij zijn hele leven geconfronteerd met zijn imperfectie. Zijn jongere broer Anton (William Lee Scott), wie een zo perfect mogelijke genetische aanleg heeft, sterkt dit alleen maar aan. Op een dag beseft Vincent dat aanleg alleen niet alles is. Zo kan een genetisch geselecteerd mens nog altijd een ongeluk krijgen, terwijl een imperfect mens de dans ontspringt. Kortom: genetische perfectie biedt slechts meer kans op succes, maar verzekert het niet.

Dit motiveert Vincent iets radicaals te doen: hij verlaat zijn familie en neemt de identiteit van een bijzonder perfecte man aan: Jerome Morrow (Jude Law). Hij is de belichaming van Vincents levensvisie. Jerome is namelijk ondanks zijn perfectheid in een rolstoel beland. Vincent hoopt het omgekeerde te bereiken, door als een genetisch kreupele man aan een elite-ruimtevlucht deel te nemen. Jerome voorziet Vincent van bloed en urinemonsters, zodat Vincent alle dagelijkse keuringen doorstaat.

Het instituut waar Vincent klaargestoomd wordt, heet Gattaca. Niet toevallig bestaat deze naam alleen maar letters waarmee in het algemeen de DNA code wordt aangeschreven, G, A, T en C. Vincent doet de grootste moeite om zijn genetische identiteit te verbergen, ook voor collega Irene Cassini (Uma Thurman). Aan alle details is hierbij gedacht: zo laat een kus op de ander ook DNA achter. Alles lijkt goed te gaan, totdat een moord op het instituut gepleegd wordt. Vincent wordt al gauw verdacht en er ontstaat een enigszins bekend kat- en muisspel om tussen hem en de FBI.

Ik vond deze lange synopsis toch wel nodig, om slechts enkele van de ethische dilemma's die Gattaca schetst, toch even aan te stippen. De film is dankzij het moordonderzoek wat erbij betrokken wordt, niet alleen een ethisch-filosofische uiteenzetting, maar ook een iets spannender verhaal geworden. Toch voelt dit aspect, vooral in de 2^e helft van de film, wat geforceerd. Dan is het de vraag of dit thriller aspect wel nodig is, maar het levert wel enkele interessante scènes op. De film is behoorlijk stijlvol geschoten, evenals de prachtige muziek. Het eenzame gevoel dat Vincent ervaart, zelfs met zijn 'partner-in-crime' Jerome en in het duister gehouden Irene, wordt keer op keer benadrukt. Uiteraard doet de acteur Ethan Hawke hier nog een schepje bovenop, en hij doet het fantastisch. Uma Thurman en Jude Law vullen de interactie met Ethan Hawke heel erg scherp aan.

Gattaca is een unieke film en brengt op duidelijke wijze ethische kwesties aan de man, die ongetwijfeld onze toekomst gaan bepalen. De film kent goede cinematografie, goed acteerwerk, maar een script dat de film net niet tot ongekende hoogten tilt. Laat dit je echter niet tegenhouden, Gattaca mag dan geen klassieker zijn, maar is zeker een bijzondere aanrader voor een breed publiek. Cijfer: 8 / 10
<Ronald Veldhuizen>

Film Cast

• Ethan Hawke
• Uma Thurman
• Jude Law
• Gore Vidal
• Xander Berkeley
• Jayne Brook
• Elias Koteas
• Maya Rudolph
• Una Damon
• Elizabeth Dennehy
• Blair Underwood
• Mason Gamble
• Vincent Nielson
• Chad Christ
• William Lee Scott