Recensie

 Trailer

 

 Cinema.nl
 IMDb.com

Jarhead (2005)

Welcome To The Suck

'jar·head (järhed): Slang, A U.S. Marine', meldt een online dictionary. Het is tevens de titel van de nieuwe film van regisseur Sam Mendes, voor wie dit slechts zijn derde bioscoopuitgave is. De twee voorgangers zijn American Beauty (1999) en Road to Perdition (2002). Beide films werden goed ontvangen. Beide van deze films waren controversieel. De eerste omdat deze enkele taboes, op een serieuze, maar cynische manier aankaartte; de tweede, omdat Tom Hanks een bad guy bij de maffia speelt. Helaas bleek heilige Tom in die film toch weer niet echt bad te zijn.

Ook Jarhead is redelijk controversieel, vanwege de enigszins anti-Amerikaanse houding die er in terug te vinden is. De film, gebaseerd op het autobiografische boek van ex-marinier Anthony Swofford, behandelt de ervaringen van deze auteur met de Golfoorlog. De jarheads, oftewel U.S. Marines, worden klaargestoomd voor een uitzending naar Irak, welke in 1991 resulteerde in Operation Desert Storm. Dit klaarstomen heeft veel weg van Full Metal Jacket, maar de gelijkenis is gelukkig niet van heel erg lange duur. Na een flinke kopstoot van de 'Drill Instructor' worden we met bijzonder opwekkende nineties muziek door Swofford (Jake Gyllenhaal) tot zijn leven tot aan de training ingeleid. De training verloopt erg zwaar, maar Swofford heeft het geluk om als scherpschutter te trainen onder leiding van de zeer gemotiveerde Sgt. Sykes (Jamie Foxx). Swoff's sniper buddy is de natuurlijke leider Troy (Peter Sarsgaard) en de twee ontwikkelen al snel een begripvolle relatie met elkaar.

De film vertelt daarna de gebeurtenissen in Irak. Nu pas wordt duidelijk dat dit geen standaard oorlogsfilm is. Het geheel is afwisselend in veel opzichten. Drama, humor en spanning worden voortreffelijk gemixt. Dit varieert van onzekerheid over het thuisfront tot een zinloos potje football in de brandende hitte - in volledige chemische uitrusting. Ook wordt er net als in American Beauty seksueel gezien niet veel aan de fantasie overgelaten.

Er is niet al te veel dialoog of filosofie in de film. De kijker ondergaat de vele taferelen die Swofford heeft beleefd. Hierdoor neemt de film niet een duidelijk, principieel oorlogsfilosofisch standpunt in. De enige duidelijke boodschap is dat Swoffords leven geleidelijk ingrijpend verandert. En dat terwijl de jarheads nauwelijks actie zien; de infanterie loopt telkens achter de feiten aan, welke door Amerikaanse tanks en A10 Warthogs klant-en-klaar geroosterd en opgediend worden. Dit is zonder meer de sterkste kant en het meest principiële gedeelte van de film. De onzinnigheid die de mariniers zo'n 200 dagen in de woestijn moeten doorstaan, zonder werkelijk een doel in het veld te vervullen, is een absurd contrast.

Hier en daar zijn toch enkele clichés te vinden, zoals de zoveelste soldaat die doordraait en de steeds donkerdere belichting naarmate het einde nadert. Het acteerwerk is in het algemeen gewoon goed. Jake Gyllenhaal voldoet heel degelijk aan de rol van verdwaalde, jonge knul, maar het zijn toch vooral Peter Sarsgaard en Jamie Foxx die de grootst blijvende indruk achterlaten.

De scènes in Irak zijn bijzonder mooi, maar vooral effectief gefilmd, gezien het zich allemaal in een kale woestijn afspeelt en slechts lichtspelingen en voertuigen die leegte moeten opvullen. Net zoals in American Beauty, maakt Mendes veel gebruik van muziek, welke ook weer door Thomas Newman is uitgevoerd. De muziek is niet veel van het gebruikelijke piano-geplingel van Newman; veel elektrische gitaar en snelle drums maken de soundtrack onherkenbaar tot een positief, verfrissend geheel - net zoals de inhoud van de film.

Jarhead is een Hollywood film die niet over de waanzin van een oorlog gaat, maar over de onzin in een oorlog. Ik heb me geen moment verveeld. Jarhead is een enorme aanrader. Het prachtige camerawerk maakt deze film evenzo bioscoopwaardig als een special-effects spektakel. Cijfer: 8 / 10
<Ronald Veldhuizen>

Film Cast

• Jake Gyllenhaal
• Scott MacDonald
• Lo Ming
• Kevin Foster
• Peter Sarsgaard
• Damion Poitier
• Riad Galayini
• Craig Coyne
• Katherine Randolph
• Rini Bell
• Dendrie Taylor
• James Morrison
• Arman Zajic
• Brianne Davis
• Jamie Foxx